17 Aralık 2017

#1 Kitap Önerisi & Eleştirisi | Osmanlı'yı Öğreniyorum - Pelin Çift

Osmanlı'yı Öğreniyorum kitabı Türk televizyonculuğunun tanınan yüzü ve gündem ötesi programı ile geniş kitlelere hitap eden sunucu Pelin Çift tarafından kaleme alınmıştır. Kitap 2017 tarihinde Genç Destek yayınevinden çıkmıştır. Osmanlı'yı anlatma konusunda gençlere ve çocuklara hitap eden eser; toplam 109 sayfa olarak tamamlanmış ve yazım dili açısından akıcılığını korumuştur. Kitap bir sohbet havasında yazılmış ve okuyucuyu sıkmayacak, hatta bazı konularda merak uyandıracak sorularla bölümleri anlatmıştır. 109 sayfalık kitapta bazı bölümlerde konuyla ilgili resimler, minyatürler ve diğer görsel materyaller kullanılarak hitap ettiği kitlenin ilgisini canlı tutmak amaçlanmıştır.

Osmanlı'yı Öğreniyorum kitabı'nın çıkış cümlesi "Osmanlı'yı nasıl anlatsam? diyen büyükler ve merak eden çocuklar için" olsa da kitabın her kesimden tarihe merak duyanlar için okunabileceğini görüyoruz. Sade, yalın ve düz bir anlatımla tamamlanan kitapta Osmanlı'nın Kuruluş ve yükselme dönemlerine özet şeklinde değinilmesinin yanı sıra Osmanlı zamanında yaşamış bilim adamlarını da ayrı başlıklar altında anlatarak birçok noktadan okuyucunun ilgisinin canlı tutulması ve merak duygusunun oluşması hedeflenmiştir.

Kitabın sonunda anlaşıldığı üzere kitap bir seri halinde yazılması planlanmış ve Osmanlı'yı Öğreniyorum ilk kitabında gelecek serilerin alt yapısı sağlanmıştır. Bir sonraki seride Osmanlı'nın yönetim merkezi Topkapı Sarayı olacağı kitabın sonunda açıkça ifade edilmiştir.
 

Kitabın Olumlu Yönleri

  • Kitapta, derslerde sıkıcı ve soyut anlatılan Osmanlı Tarihi konusunu sohbet havası biçimde ve gençlerin anlayabileceği dilde anlatılmıştır.
  • Çocuklar için tarih eğitimi alanında eksik olan bilgi aktarma alanını dolduran bir eser olmuştur.
  • 109 sayfalık bir eserde genel olarak Osmanlı tarihi üzerinde en çok merak edilen sorulan cevaplanmaya çalışılmıştır.
  • Kitapta bazı yerlerde okuyucuda merak uyandırarak tarih soruları için araştırmaya sevk etmiştir.
  • Kitapta birçok ilklerden kısaca söz edilerek atıl kalan birçok noktaya temas edilmiştir.

Kitabın Olumsuz Yönleri

  • Kitapta bazı noktalarda tarihçilerle tartışılan konulara yer verilmiştir. Örneğin kitabın 27 sayfasından Osmanlı tarihinde ilk "Sultan" unvanını kullananın I. Murat olduğu yazılmıştır. Ancak Halil İnalcık, İsmail Hakkı Uzun Çarşılı gibi tarih otoriteri bu konuda ilk sultan unvanını kullananın Orhan Gazi olduğunu ifade etmişlerdir. Bu konuda kitapta verilen bilginin atıf yaptığı kaynağın gösterilmemesi eksiklik olmuştur.
  • Kitap bir tarih kitabı olduğu için belgelere veya 2. elden hiçbir kaynağa atıf gösterilmemiş ve kitabın sonunda bir kaynakça yer almamıştır. Her ne kadar akademik bir kitap özelliği taşımasa da tarih konusunda belge göstermek ve kaynakçaya yer vermek son derece önemlidir.
  • Bir diğer eksiklik ise kitapta yer alan görsellerin ulaşılabileceği kaynaklar belirtilmemiş, sadece görselin ne olduğuna yer verilmiştir.
  • Kitabın 53. sayfasında "Cülüs bahşişi padişahlığı Kosova'da ilan edilen Yıldırım Bayezid zamanında başlamış, son Osmanlı padişahı olan Vahdettin'e kadar sürmüştür." ifadesi yer almaktadır. Ancak bu bilgide tarihçiler tarafından böyle açıklanmamakta ve tarihi kaynaklarda Son cülus bahşişi veren padişahın III. Mustafa olduğu belirtilmektedir. Kaldırılması ise 1774 de I. Abdülhamit'in tahta çıktığı yılda Ruslarla savaş devam ettiği devletin hazinesinde para olmadığı için cülus bahşişi usulü kaldırılmıştır.
  • Genel olarak kitapta birkaç noktada yukarıda bahsettiğim gibi tarihsel hatalara ve tarihçilerin üzerinde tam olarak anlaşamadığı konulara değinilmiştir. Bu konulara değinilmemesi veya iki farklı görüşünde ifade edilmesi yerinde olabilirdi.
Çocuklar ve gençler için sohbet havasında yazılmış güzel bir kitap. Ancak içerisinde birkaç ufak gözden kaçan ve eksik noktalar var. Bu da eksik olan alana araştırma için insanı sevk ediyor. Buna rağmen büyüklerin gençlere tarih için nasıl cevap verebileceğine örnek olan güzel bir kitap. Tarih ve sosyal bilgiler eğitimcilerinin yazması gerek bir eseri bir haber sunucusunun yazmış olması ise ayrı bir + değer. Tabi tarihçiler içinse çocukların diline inmelerini gerekli kılan bir eksiklik olarak üzerinde durulması gereken bir konudur.
 
Kendi kategorisinde 10 üzerinden 7 verebileceğim bir eser olmuş.
Okuma süresi: Büyükler için 2 saat Gençler ve çocuklar için: 5 - 6 saat 


Paylaştığı kitaplara instagramdan #ugurcakirkitapligi tag'inden ulaşabilirsiniz.

  Eleştirilerim Doğrultusunda Okumak İçin Önerdiğim Kitaplar:
- Evliya Çelebi, Seyahatname, Yapı Kredi Yayınları, 2013.
- Halil İnalcık, Devlet-i Aliyye, Türkiye İş Bankası Yayınları, 2009.
- İbn-i Battuta Seyahatnamesi, Yapı Kredi Yayınları, 2004.
- İlber Ortaylı, Osmanlı'ya Bakmak, İnkılap Yayınevi, 2016.
- İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2003.
 
   

Uğur Çakır⛵

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
YASAL UYARI! Telif Hakkı Uğur Çakır'a aittir. Kaynak gösterilmeden yapılan her türlü indirme, alıntılama, kopyalama gibi eylemde bulunanlar; kasten veya bilmeyerek alıntının aslını çarpıtanlar hakkında "5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu" gereğince yasal işlem başlatılacaktır.